Η οικονομική κατάσταση του ΟΑΕΔ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ

Το οξύ ταμειακό πρόβλημα του ΟΑΕΔ ήταν ήδη υπαρκτό εντός του 2009 και για το λόγο αυτό μεταφέρθηκαν τα αποθεματικά του ΛΑΕΚ ύψους σχεδόν 305.000.000 € στο λογαριασμό των αποθεματικών του ΟΑΕΔ - παρά την καθολική αντίδραση των κοινωνικών εταίρων - προκειμένου να ανταποκριθεί ο ΟΑΕΔ στις αναμενόμενες αυξημένες υποχρεώσεις του. Να σημειωθεί ότι ο ΛΑΕΚ είναι ένας λογαριασμός που τροφοδοτείται από συγκεκριμένες εισφορές των εργαζομένων και εργοδοτών, διέπεται από ξεχωριστό θεσμικό πλαίσιο, αποσκοπεί στην χρηματοδότηση συγκεκριμένων δράσεων, και ήταν για πολλά χρόνια «ανεξάρτητος» καθώς στον ΟΑΕΔ λειτουργεί η Επιτροπή Διαχείρισης του ΛΑΕΚ, διακριτό διοικητικό όργανο με πρόεδρο τον διοικητή του ΟΑΕΔ.
Την 1η Σεπτεμβρίου 2009 ο - ενιαίος πλέον - λογαριασμός του ΟΑΕΔ στην Τράπεζα της Ελλάδας διέθετε 406 εκατ, από τα οποία τα.. 305 εκατ. ήταν αποθεματικά του ΛΑΕΚ. Το τετράμηνο Σεπτέμβριος - Δεκέμβριος 2009 τα έσοδα του οργανισμού ήταν περίπου 900 εκατ., ενώ οι δαπάνες του ανήλθαν σε περίπου 1,2 δις. Η συνέπεια του γεγονότος αυτού ήταν να μειωθούν τα αποθεματικά κατά 300 εκατ. και να φτάσουν τα 115 εκατ. στις 31 /12 / 2009. Να σημειωθεί ότι μόνο τον Δεκέμβριο οι δαπάνες του οργανισμού ανήλθαν σε 520 εκατ.
Η σημερινή Διοίκηση κλήθηκε να αντιμετωπίσει το σύνολο των υποχρεώσεων του Οργανισμού (ανεργία, δώρα, μητρότητα, επιδόματα καθώς και τις παροχές που προβλέπει ο Νόμος 3717/2008 για την Ολυμπιακή) δεδομένου του γεγονότος ότι μόνο τα διαθέσιμα του Οργανισμού δεν επαρκούσαν για την κάλυψη των υποχρεώσεών του και της αδυναμίας του ΙΚΑ να αποδώσει στον ΟΑΕΔ τα αναλογούντα έσοδά του. Μέχρι σήμερα έχουμε ανταποκριθεί στο σύνολο των υποχρεώσεων του οργανισμού και το ίδιο πιστεύω ότι θα κάνουμε και στο άμεσο μέλλον. Παράλληλα, δρομολογούνται οι απαραίτητες ενέργειες για μια μεσοπρόθεσμη - σε πρώτη φάση - αντιμετώπιση των προβλημάτων της ταμειακής ρευστότητας, αλλά και μια
μακροπρόθεσμη και οριστική επίλυση του θέματος αυτού.
Το ΙΚΑ αποδίδει στον ΟΑΕΔ σχεδόν το 68% των προϋπολογιζόμενων ποσών (1,7 δις ή 145 εκατ. το μήνα). Για το λόγο αυτό το χρέος του ΙΚΑ προς τον ΟΑΕΔ (εισφορές που έχουν παρακρατηθεί αλλά δεν έχουν αποδοθεί) εκτιμάται ότι έχει υπερβεί τα 6 δις € το 2009, ένα τεράστιο ποσό που αντιστοιχεί στο 2,5% του ΑΕΠ της χώρας. Να σημειωθεί ότι στα τέλη του 2003 το χρέος αυτό ήταν σχεδόν 2 δις., δηλαδή τριπλασιάστηκε μέσα στα τελευταία 6 χρόνια.
Ο ουσιαστικός λόγος για την δραματική οικονομική κατάσταση του ΟΑΕΔ δεν προέρχεται απλά από τα προβλήματα των μειωμένων εσόδων από το ΙΚΑ, αλλά πηγάζει από τις κεντρικές πολιτικές επιλογές των τελευταίων ετών, κυρίως την υλοποίηση προγραμμάτων χωρίς να υπάρχει η απαραίτητη εξασφάλιση πόρων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα γνωστά stage στον δημόσιο τομέα, τα οποία δεν χρηματοδοτήθηκαν από κοινοτικούς πόρους και κοστίζουν σχεδόν 15 εκατ € τον μήνα. Να σημειωθεί ότι η προηγούμενη πολιτική ηγεσία γνώριζε - σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις - ότι δεν πρόκειται να χρηματοδοτηθούν τα προγράμματα αυτά από κοινοτικούς πόρους. Μια πρώτη εκτίμηση είναι ότι από το 2004 ως σήμερα το κόστος των προγραμμάτων stage στον ευρύτερο δημόσιο τομέα που έχουν επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του ΟΑΕΔ ή του ΛΑΕΚ ανέρχεται σε 250 εκατ.

Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι το επίδομα μητρότητας με ετήσιο κόστος πάνω από 150 εκατ. χωρίς επίσης την απαραίτητη εξασφάλιση πόρων, όπως και η ρύθμιση του Ν. 3717/2008 για την ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ, όπου επίσης δεν προβλέπονται οι αναγκαίοι πόροι για την ειδική επιδότηση ανεργίας που εκτιμάται ότι θα απαιτήσει 80-100 εκατ εντός του 2010.
Στα παραπάνω να προστεθεί ότι δεν υπήρξε καμιά απολύτως πρόνοια, σχεδιασμός και προετοιμασία για την αναμενόμενη αύξηση της ανεργίας λόγω της οικονομικής κρίσης. Σήμερα ο ΟΑΕΔ επιδοτεί σχεδόν 250 χιλιάδες ανέργους - αριθμός σημαντικά αυξημένος σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2009 - και μόνο η δαπάνη αυτή ανέρχεται σε 140-150 εκατ. σε μηνιαία βάση.

Μια άλλη ενότητα που συνηγορεί στην παρούσα οικονομική κατάσταση του οργανισμού, αφορά την μεγάλη καθυστέρηση και αμέλεια για την διεκδίκηση πόρων ύψους 220 εκατ. για προγράμματα του Γ’ ΚΠΣ που έχουν υλοποιηθεί και έχουν αποπληρωθεί από τα διαθέσιμα του ΟΑΕΔ, αλλά δεν έχουν εισρεύσει οι αντίστοιχοι πόροι από το ΠΔΕ. Στην ίδια ενότητα εντάσσεται και προγράμματα προυπολογισμού περίπου 450 εκατ. τα οποία υλοποιούνται, καταβάλλονται οι σχετικές δαπάνες αλλά δεν είχαν ενταχθεί στο ΕΣΠΑ. Μια από τις επιπτώσεις είναι ότι το ΕΣΠΑ του Υπ. Εργασίας παρουσιάζει μια απορρόφηση τα τρία τελευταία χρόνια που κυμαίνεται από 1-3 τοις χιλίοις, με άμεσο κίνδυνο να χαθούν περίπου 300 εκατ. από τους διαθέσιμους κοινοτικούς πόρους, λόγω των σχετικών κοινοτικών κανονισμών.
Και για τα δυο αυτά θέματα, τα οφειλόμενα από το Γ’ ΚΠΣ και την ένταξη των δαπανών στο ΕΣΠΑ, η σημερινή διοίκηση τις πρώτες ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων, προέβη με κατεπείγουσες διαδικασίες σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, με αποτέλεσμα σήμερα να έχουν εξασφαλιστεί σε μεγάλο βαθμό οι σχετικές ταμειακές εισροές.
Να σημειωθεί ότι η σχεδόν μηδενική απορρόφηση των πόρων του ΕΣΠΑ για πολιτικές απασχόλησης δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα. Εξίσου ή και περισσότερο σημαντικό είναι ότι δεν τηρήθηκε σχεδόν καμιά από τις δεσμεύσεις της χώρας για την χρήση των κοινοτικών πόρων, οι περισσότερες από τις οποίες επαναλαμβάνονται στην δημόσια πολιτική συμφωνία μεταξύ της πρώην υπουργού κας Πετραλιά και του επιτρόπου κ. Spidla τον Μάρτιο 2009. Το αποτέλεσμα είναι ότι σήμερα υπάρχει ένα τεράστιο έλλειμμα αξιοπιστίας των ελληνικών αρχών το οποίο επιδεινώνει σε εξαιρετικό βαθμό την συνολική κατάσταση.

Στις άμεσες προτεραιότητές μας είναι η ταχύτερη δυνατή ενεργοποίηση των διαθέσιμων πόρων του ΕΣΠΑ για την εφαρμογή των προγραμματικών μας δεσμεύσεων όσον αφορά τις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης.